خرم آباد

«خرم‌آباد» نوشته آندری ولاس رمانی است که در کلامی کوتاه می‌توان آن را رمان عشق به انسان و سرزمین دانست. رمانی که به بهانه عشق به سرزمین خجند و بخارا و به بهانه مردمانی که به خاطر این عشق کشته شده‌اند نوشته شده است.

این رمان که نویسنده آن را بهترین داستان زندگی خود بیان کرده از دریچه قلم یکی از نویسندگان چیره‌دست شوروی سابق و تاجیکستان امروز تالیف شده است و روایتی از زوال انسان و زندگی او در جریان جنگ‌های منجر به استقلال تاجیکستان و تشکیل جمهوری در این کشور است. روایتی که نویسنده اذعان می‌کند در صورت منحل نشدن کشور اتحاد جماهیر شوروی و آغاز نشدن جنگ‌های استقلال‌طلبانه در تاجیکستان طی آن فرجام بسیاری از انسان‌ها به جای تلخی و سیاهی امروز این رمان، فرجامی سپید و سرشار از شادی داشت.

آندری ولاس که تاکنون موفق به دریافت جوایزی همچون جایزه دولتی روسیه، آنتی بوکر، پن مسکو، روسیه ایتالیا و مسکو پن شده است، در زمره نویسندگانی است که تسلط عجیبی بر ادبیات ایران دارد و بر اساس همین تسلط نیز بر پایه ژانری با عنوان رمان خطی دست به خلق این رمان زده است. در ژانری که او با کمک آن داستانش را روایت می‌کند داستان‌های مختلف می‌توانند قهرمان‌هایی تکراری و تکرار شونده در هم داشته باشند و این موضوع در دل کتاب مورد توجه نیز قرار نگیرد. بر پایه همین موضوع «خرم‌آباد» روایتی واقعی از سرگذشت واقعی ولی در قالب رمان افرادی است که غالبا و اصالتا روس هستند و پس از فروپاشی شوروی و آغاز جنگ‌های داخلی تاجیکستان با مشکلات متعددی مواجه شده و یا مجبور به ترک تاجیکستان شده‌اند و یا اینکه با مشکلات این دوران دست و پنجه نرم می‌کنند.

وی نام «خرم‌آباد» را بر مبنای داستان‌های کهن ایرانی و به معنای شهری زیبا و آباد و شاد در شرق انتخاب کرده است و در مقدمه چاپ نخست از این کتاب بیان می‌دارد که مقصودش از این شهر، دوشنبه پایتخت فعلی جمهوری تاجیکستان است